Το γήπεδο έχει αλλάξει. Συνεπώς χρειάζεται και το ΠαΣοΚ να προσαρμόσει τον τρόπο παιχνιδιού του
Δεκαεπτά μήνες μετά τις Ευρωεκλογές, το ΠαΣοΚ παραμένει σε ποσοστά Ευρωεκλογών – 12,8% τότε, 12,8% τώρα στην εκτίμηση ψήφου για τις βουλευτικές κάλπες (Metron Analysis 22/10). Η βελόνα μένει ακίνητη.
Το ερώτημα είναι γιατί.
Φαίνεται πως η αντιδεξιά στρατηγική της ηγεσίας δεν αποδίδει.
Για τρεις λόγους.
Πρώτον διότι οι περισσότεροι αναποφάσιστοι, βάσει όλων ανεξαιρέτως των μετρήσεων, προέρχονται από τη ΝΔ. Είτε πρόκειται για απογοητευμένους κεντρώους, είτε για δυσαρεστημένους δεξιούς. Τα αντιδεξιά ανακλαστικά και των δύο είναι από ανενεργά έως ανύπαρκτα.
Δεύτερον διότι, σε αντίθεση με το παρελθόν, ο μέσος ψηφοφόρος έχει μετακινηθεί εγγύτερα σε μια κεντροδεξιά παρά σε μια κεντροαριστερή ατζέντα. Είναι περισσότερο φιλελεύθερος σε θέματα οικονομικά όπως η φορολογία και οι επενδύσεις και περισσότερο συντηρητικός σε ζητήματα κοινωνικά όπως η μετανάστευση και η δημόσια ασφάλεια. Ως εκ τούτου οι αντιδεξιοί ψηφοφόροι είναι μάλλον λιγότεροι από ότι στο παρελθόν.
Επιπλέον από όσους υπάρχουν, αρκετοί λειτουργούν χωρίς παρωπίδες. Από το 2019 έως το 2023, βάσει των exit polls, οι περισσότεροι από όσους αθροιστικά εγκατέλειψαν το ΣΥΡΙΖΑ μετακινήθηκαν απευθείας στη ΝΔ. Οι αντιδεξιοί επέλεξαν τη Δεξιά (!) Ίσως γιατί και η Δεξιά φόρεσε κάποια από τα ρούχα του αντιπάλου όπως η πολιτική επιδομάτων.
Τρίτον, η διαχωριστική γραμμή «Δεξιά – Αντιδεξιά» (ως τρόπον τινά παράγωγο της παραδοσιακής τομής «Αριστερά-Δεξιά») έχει ξεθωριάσει ήδη από το 2010. Αρχικώς επισκιάστηκε από τη διάκριση «Μνημόνιο – Αντιμνημόνιο», αργότερα από το δίπολο «ΣΥΡΙΖΑ – αντιΣΥΡΙΖΑ» και σήμερα από το διαχωρισμό «Σύστημα – Αντισύστημα» – κυρίως με την έννοια της αντίθεσης στο πολιτικό κατεστημένο. Έτσι ένα μέρος του αριστερού ακροατηρίου απορρίπτει συλλήβδην τα κόμματα εξουσίας, είτε κυβερνούν είτε κυβερνούσαν.
Βεβαίως η διαχωριστική γραμμή που ξεθώριασε αναπαράγεται εν μέρει σε κάθε νέο δίπολο. Με άλλους όμως πρωταγωνιστές. Η κεντροδεξιά ΝΔ που κυριαρχούσε στο μνημονιακό και αντιΣΥΡΙΖΑ μπλοκ, κυριαρχεί σήμερα στο συστημικό. Η ριζοσπαστική Αριστερά που κυριαρχούσε στο αντιμνημονιακό και φιλοΣΥΡΙΖΑ μπλοκ, διεκδικεί σήμερα με διαφορετικές κομματικές εκφράσεις και το αντισυστημικό. Συνολικά, παλαιές και νέες διακρίσεις φαίνεται να συνυπάρχουν και να αλληλεπιδρούν.
Εν κατακλείδι το γήπεδο έχει αλλάξει. Συνεπώς χρειάζεται και το ΠαΣοΚ να προσαρμόσει τον τρόπο παιχνιδιού του.
Ο Πάνος Κολιαστάσης είναι δρ Πολιτικής Επιστήμης στο Queen Mary University of London και διδάσκων στο ΕΑΠ.
ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ
Ακολουθήστε το Entospolis στο Facebook
