Το εορταστικό πνεύμα και η διττή του όψη.

Γράφει η Γιάννα Χουρδάκη,Ψυχολόγος- Παιδοψυχολόγος

Η προσμονή για την περίοδο των Χριστουγέννων και η εμπειρία των γιορτών, έχουν μια ιδιαιτερότητα που δε συναντάται σε άλλες εποχές του χρόνου. Ένα σύνολο θετικών συναισθημάτων αναδύεται και μας πλημμυρίζει, ξαναφέρνοντας πίσω τη χαμένη μας παιδικότητα.

Ο στολισμός, η μουσική, η ένωση της οικογένειας γύρω από το γιορτινό τραπέζι λειτουργούν σαν αφύπνιση των παιδικών αναμνήσεων που κοιμούνται μέσα μας. Έτσι, νιώθουμε ξένοιαστοι, όπως τότε στη μαθητική μας ζωή που τα σχολεία έκλειναν, νιώθουμε την ανάγκη να ξανατραγουδήσουμε τα κάλαντα, αναβιώνουμε τη χαρά της ανταλλαγής των δώρων με την προσδοκία και την περιέργεια που συνοδεύει το γιορτινό περιτύλιγμα.

Η αναβίωση της παιδικότητας είναι ίσως η πιο εύστοχη εξήγηση για τη χαρά που μας πλημμυρίζει την περίοδο των γιορτών. Για την αγάπη, τη διάθεση προσφοράς, τη διάθεση συγνώμης και επανένωσης. Δεν έχουν οι καλοκαιρινές διακοπές, ούτε η περίοδος του Πάσχα την ίδια ατμόσφαιρα. Η χαρά των Χριστουγέννων έχει άλλο χρώμα και είναι ιδιαίτερα μεταδοτική.

Όπως συμβαίνει όμως με όλα τα ανθρώπινα, υπάρχουν και σε αυτή την περίπτωση, δύο όψεις. Η χριστουγεννιάτικη χαρά μπορεί να γίνει το έντονο φόντο που κάνει τις αντιθέσεις να διακρίνονται πιο ξεκάθαρα. Και η αντίθετη όψη είναι η θλίψη.

Η αιτία της αναζητείται συνήθως στη μοναξιά που, τις μέρες αυτές, βιώνεται περισσότερο επώδυνα, ιδιαίτερα από τους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας. Όταν όλοι συναθροίζονται και γιορτάζουν, η μοναξιά αποθαρρύνει, απογοητεύει, πονάει και οδηγεί σε απαισιόδοξες και αρνητικές σκέψεις.

Οι σχέσεις των ανθρώπων αλλάζουν και οι συγγενικοί δεσμοί μετασχηματίζονται με την πάροδο του χρόνου, όπως για παράδειγμα, τα παιδιά που μεγαλώνουν και φεύγουν από το σπίτι, ένα διαζύγιο ή το πένθος. Τα Χριστούγεννα εντείνουν τη νοσταλγία και τον πόνο για όσα πρόσωπα έχουν φύγει από τη ζωή μας.

Το πρότυπο της χαρούμενης και ευτυχισμένης οικογένειας, οδηγεί σε αναπόφευκτες και επώδυνες συγκρίσεις. Γιατί η δική μας ζωή δεν ταιριάζει με αυτό το μοντέλο; Τι δεν πάει καλά με εμάς; Πού έχουμε αποτύχει;

Άλλες φορές η αιτία της θλίψης μπορεί να είναι περισσότερο πρακτική. Πολλοί άνθρωποι βιώνουν οικονομικές δυσκολίες και δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις πολυδάπανες απαιτήσεις των εορτών, με τις οικογενειακές συναθροίσεις, τα τραπέζια και τα δώρα. Δεν μπορούμε να προσφέρουμε αυτά που θέλουμε, να κάνουμε το ταξίδι που ονειρευτήκαμε, να οργανώσουμε ένα πλούσιο δείπνο για να ευχαριστήσουμε αυτούς που αγαπάμε. Δεν είναι λοιπόν παράξενο που τόσοι συνάνθρωποί μας βιώνουν άσχημα συναισθήματα αυτή την περίοδο.

Τι θα μπορούσε όμως να ανακουφίσει την ψυχή κάποιου από τον καταιγισμό των αρνητικών συναισθημάτων; Το άτομο μπορεί να αξιοποιήσει τον χρόνο των γιορτών για να ξεκουραστεί σωματικά και ψυχικά και να ανακτήσει τις δυνάμεις του. Τις ημέρες των Χριστουγέννων, οι δήμοι κάθε περιοχής διοργανώνουν κοινωνικές εκδηλώσεις, συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, τις οποίες άνθρωποι με οικονομικά προβλήματα ή κοινωνική απομόνωση μπορούν να παρακολουθήσουν.

Επίσης, μπορεί κάποιος να προσφέρει εθελοντικά τις υπηρεσίες του σε εκδηλώσεις φιλανθρωπικού χαρακτήρα και με αυτό τον τρόπο να νιώσει ότι προσφέρει, ότι ανήκει σε μια ομάδα και να βιώσει με τον πιο παραγωγικό τρόπο το πνεύμα της αγάπης.

Τέλος, για όσους είναι διατεθειμένοι να ρίξουν μια εσωτερική ματιά, η ψυχολογική πίεση των γιορτών μπορεί να γίνει μια ευκαιρία για εσωτερική ανασυγκρότηση και προβληματισμό. Είναι μια καλή αφορμή να αφουγκραστούμε τις πραγματικές μας ανάγκες και να τις δουλέψουμε μέσα μας. Να δώσουμε στις γιορτές το δικό μας ιδιαίτερο νόημα. Να προβληματιστούμε για τις ανάγκες των ανθρώπων μας και να προσπαθήσουμε να τους εκφράσουμε την αγάπη και το ενδιαφέρον μας. Να επικοινωνήσουμε πιο ουσιαστικά, εκφράζοντας σκέψεις ή συναισθήματα που δεν έχουμε μοιραστεί μέχρι τώρα. Να κατανοήσουμε καλύτερα τον εαυτό μας και μέσα από αυτή την κατανόηση να προχωρήσουμε σε μια αναθεώρηση της οπτικής μας, η οποία θα βοηθήσει να είμαστε καλύτερα όλο τον χρόνο.

Καλά Χριστούγεννα με υγεία και αγάπη!

Γιάννα Χουρδάκη

Ψυχολόγος- Παιδοψυχολόγος

Ιατρικό Κρήτης, 2^ος όροφος, 6947940293

Ακολουθήστε το Entospolis στο Facebook